1. Rau đồ

Là món ăn dân dã thường ngày của người Mường, nhưng lại có sức hấp dẫn rất riêng. Món rau rừng đồ được tạo thành từ nhiều loại rau khác nhau, thông thường, người dân sẽ hái các loại rau quanh nhà như: rau ngót, rau bí, rau cải đồng, lá chanh, lá lốt, cà rừng (loại cà quả nhỏ như cà pháo nhưng có gai), hoa chuối rừng … các loại rau thường không cố định mà linh hoạt tùy thuộc vào loại rau bạn có trong vườn hay đi hái được trên rừng, song loại lá không thể thiếu được đó chính là lá đu đủ bánh tẻ cùng những chùm hoa đu đủ đực trắng tinh. Chúng được sử dụng để tạo ra vị đắng cho món ăn.

Về cách chế biến, các loại rau sau khi rửa sạch, được thái nhỏ, mỏng, trộn đều, rồi đồ lên bằng cuốp (một loại chõ phổ biến ở vùng đồng bào dân tộc). Sau khoảng 15- 20 phút, khi ngửi thấy mùi thơm của các loại rau, có nghĩa là rau đã chín. Rau được đồ chín bằng hơi nên không bị nát, khi ăn có vị ngọt, bùi, mang hương vị rất đặc trưng của núi rừng. 

2. Thịt gà nấu năng chua hạt dổi

Là đặc sản được rất nhiều du khách yêu thích khi đến Hòa Bình. Những củ măng tươi sau khi được lấy từ trên rừng về sẽ được người dân băm nhỏ, ngâm nước sạch trong khoảng một ngày để măng hết bớt hăng. Sau đó, măng được rửa sạch và ngâm tiếp với muối cho đến khi lên men và có vị chua thanh là có thể dùng được để nấu canh.

 Gà được chọn nấu canh là loại gà đồi được thả nên thịt săn chắc, dai và thơm. Gà được làm sạch chặt miếng nhỏ rồi ướp cùng chút gia vị và măng chua cho ngấm. Sau đó, cho măng cùng thịt gà vào đảo đều cùng với dầu cho đến khi săn lại thì đổ nước sâm sấp và đun lửa liu riu cho đến khi gà và măng chín mềm là có thể ăn được. Một gia vị không thể thiếu của món ăn này chính là hạt dổi. Hạt dổi được nướng cho dậy mùi, giã nhỏ nêm vào canh, khi ăn, canh có vị chua thanh nhẹ của măng, vị ngậy, béo của thịt gà và mùi thơm đặc trưng của hạt dổi, rất ngon. 

3. Chả cuốn lá bưởi

Nguyên liệu gồm có thịt ba chỉ thái con chì, để đảm bảo món ăn được ngon, người dân thường lựa chọn loại thịt từ lợn được nuôi thả tự nhiên, không cho ăn cám công nghiệp nên thịt ngọt, săn chắc và rất thơm. Sau khi ướp thịt với chút nước mắm và hành tăm hoặc hành khô, người ta đem cuốn với một phần hai chiếc lá bưởi. Miếng chả lá bưởi sau khi được cuốn cẩn thận, sẽ được kẹp vào một thanh tre rồi nướng trên than hồng, người nướng cần lưu tâm để than nóng vừa độ và phải lật đi lật lại nhiều lần để miếng chả chín đều và không bị cháy. Khi ăn, chả có vị ngậy của phần thịt mỡ lẫn nạc và vị thơm nồng của chiếc lá bưởi, chấm thêm chút muối hạt dổi nữa là chuẩn vị chả lá bưởi Hòa Bình rồi đó. 

Món chả cuốn lá bưởi thơm ngon sau khi được nướng chín 

(Ảnh: thegioiamthuc.com)

Lam Châu