Đền Ngòi, phường Quỳnh Lâm, thành phố Hòa Bình là di tích lịch sử văn hóa được Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình xếp hạng di tích cấp tỉnh năm 2023. Ngôi đền được hình thành và tồn tại gắn với tín ngưỡng văn hóa dân gian thờ bà Chúa Ót và thờ Hưng Đạo Đại Vương.

Đền Chúa Ngòi được dựng trên một thế đất rất đẹp và bằng phẳng

Đền Chúa Ngòi xưa toạ lạc trên gò Rộôc Chùa , là một gò đất cao thuộc làng Ngòi, xã Quỳnh Lâm, châu Kỳ Sơn, tỉnh Hoà Bình ( nay là Phường Quỳnh Lân, thành phố Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình), đền được khởi dựng bằng tranh tre, nứa, mái lợp gianh. Đến những năm đầu thế kỷ XX ngôi đền được xây dựng lại bằng gạch và mật mía vì kèo làm bằng bương tre mái lợp gianh với diện tích khoảng 80m2. Trải qua thời gian tồn tại cùng mưa nắng, sự tàn phá của chiến tranh, ngôi đền bị hư hỏng rồi sau đó bị phá huỷ hoàn toàn. Đến nay, bằng sự chung tay giúp sức của bà con nhân dân Ngôi Đền mới được dựng lại theo kết cấu kiến trúc hình chữ Nhất (-) gồm một gian, xây bằng gạch, đầu hồi hai bên bít đốc.

Cũng như ở nhiều nơi theo tín ngưỡng dân gian, Nhân dân phường Quỳnh Lâm trước đây và hiện nay lấy đền Chúa Ngòi làm trung tâm sinh hoạt tín ngưỡng của cộng đồng. Hằng năm, vào ngày mùng 10 tháng Giêng, sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng tại đền Chúa Ngòi được tổ chức theo nghi lễ xưa, tuy nhiên gọn nhẹ, đơn giản hơn trước. Trong ngày lễ chính, những giá trị truyền thống tốt đẹp vẫn được duy trì, phát huy, đáp ứng nhu cầu tâm linh tín ngưỡng của Nhân dân. Trong những ngày tổ chức lễ hội còn diễn ra các trò chơi dân gian (kéo co, ném còn), bóng chuyền… thu hút đông đảo bà con nhân dân tham gia.

Đền thờ bà Chúa Ót và thờ Hưng Đạo Đại Vương.

Đến với Đền Chúa Ngòi, để cùng khám phá và tìm hiểu về một ngôi Đền có lịch sử lâu đời với tín ngưỡng dân gian độc đáo của bà con bản địa./.