Ngày 20/1/2024, tại sân vận động xã Hang Kia - Pà Cò, huyện Mai Châu đã diễn ra Lễ hội Gầu Tào của người Mông ở Hòa Bình. Lễ hội Gầu Tào là lễ hội dân gian truyền thống, nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng có từ lâu đời và được phục dựng từ năm 2017.

Toàn cảnh lễ hội Gầu Tào dân tộc Mông 2024 tại Pà Cò, Mai Châu

“Gầu Tào” theo tiếng của đồng bào Mông có nghĩa là “chơi ngoài trời”, hay “ hội chơi đồi”. Lễ hội gồm hai phần chính. Phần lễ diễn ra với nghi lễ chính là lễ dựng cây nêu. Cây nêu trong Lễ hội Gầu Tào mang biểu tượng cây thiêng nối trời với đất. Lễ hội được tổ chức với mong ước trời đất, thần linh phù hộ cho bản làng yên vui, năm mới mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa, cầu chúc cho mọi người, mọi nhà yên vui, khỏe mạnh, ăn nên làm ra, chăn nuôi sinh sôi, trồng trọt được mùa. Đồng thời, lễ hội cũng nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc, tăng cường quảng bá tiềm năng du lịch gắn với văn hóa của xã Hang Kia và xã Pà Cò.

Lễ cúng cây nêu có các lễ vật là gà, rượu, cơm, giấy. Chủ lễ thắp hương, đốt tiền mã rồi đi ngược chiều kim đồng hồ 3 vòng quanh cây nêu, rồi đi ngược 3 vòng nữa hát bài Tịnh chay hẹn ngày cùng báo thần linh biết việc dựng nêu tổ chức lễ tạ ơn và cầu xin thần linh phù hộ cho năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cầu chúc cho mọi người, mọi nhà yên vui, khỏe mạnh, ăn nên làm ra... Ngay sau tiếng trống khai hội cất lên, người dân bắt đầu điệu múa vòng truyền thống của đồng bào dân tộc Mông quanh cây nêu.

Phần hội diễn ra với nhiều hoạt động đặc sắc, hấp dẫn như: các tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc do những chàng trai, cô gái Mông biểu diễn; tham quan các gian hàng ẩm thực, nông sản, sản phẩm đặc trưng của đồng bào dân tộc Mông; thi đấu các trò chơi dân gian, môn thể thao truyền thống như ném pao, đánh tu lu, đi cà kheo, múa khèn; thi giã bánh dày; thi trang phục dân tộc... Thông qua tổ chức lễ hội Gầu Tào góp phần bảo tồn, gìn giữ, phát huy, tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc Mông. Đồng thời tăng cường quảng bá, giới thiệu lịch sử, văn hóa và tiềm năng du lịch của 2 xã Pà Cò, Hang Kia đến với du khách trong và ngoài nước. Lễ hội đáp ứng nguyện vọng và đời sống tâm linh của Nhân dân 2 xã, xây dựng đời sống văn hóa, tinh thần lành mạnh, tạo không khí vui tươi, phấn khởi chào đón Xuân Giáp Thìn 2024.

Các cô gái Mông xúng xính những bộ váy áo đẹp nhất để tham dự lễ hội

Lễ hội Gầu Tào gắn với quan niệm nhân sinh của đồng bào Mông vùng Tây Bắc. Đó là mong ước được khỏe mạnh, sinh sôi nảy nở, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Lễ hội cần được gìn giữ bản sắc và phát huy mỗi dịp Tết đến, xuân về trong không khí ấm áp, vui tươi, rực rỡ sắc màu thổ cẩm, tiếng nói cười, tiếng hát, tiếng khèn độc đáo của đồng bào Mông. Trong dịp tổ chức lễ hội, nhiều du khách trong và ngoài nước đã đến Mai Châu để được trải nghiệm những khoảnh khắc vui vẻ, độc đáo khi tham dự lễ hội Gầu Tào. 

Thầy cúng làm lễ cúng quanh cây nêu